Nascholingscursus gedragstherapie: de therapeutische relatie

Inhoud

Uitgangspunt van deze cursus is het evidence based gegeven dat de therapeutische relatie belangrijker is dan behandeltechnieken bij de effectiviteit van psychotherapie en dat zogenaamde derde generatie gedragstherapieën de therapeutische relatie meer en meer centraal stellen als vehikel tot emotionele verandering bij de cliënt. We werken met casuïstiek van persoonlijkheidsproblematiek, en complexe angst- somatoforme en depressieve stoornissen.

Deze cursus integreert andere therapeutische interventies in de schemagerichte aanpak van persoonlijkheidsproblematiek, en legt nadruk op de therapeutische relatie. Inclusief gastdocenten (neuroloog en mindfulness en de therapeutische relatie-expert)

In deze cursus wordt daarom door middel van literatuurbespreking en theoretische reflectie en vooral door ervaringsoefeningen, rollenspelen en (peer)feedback uitgebreid stilgestaan bij de verschillende aspecten van de therapeutische relatie in psychotherapie in het algemeen en de gedragstherapie in het bijzonder volgens een fasegericht (veralgemeniseerd schema-)model dat ook direct in de therapeutische relatie zelf kan worden toegepast, te weten: trauma of kindmodi/copingmod/gezonde modi. Hierbij wordt gebruik gemaakt van inzichten uit de literatuur van de verschillende vormen van psychotherapie over de therapeutische relatie, van verschillende oefeningen die het vermogen tot het vormgeven van bovenstaande aspecten bevorderen. De cursus versterkt je vermogen jezelf en de therapeutische relatie als instrument in te zetten tot gedragsverandering.

Er is doelbewust gekozen voor een doelgroep met ervaren klinisch psychologen en psychotherapeuten, gecombineerd met beginnende therapeuten. Het model voor het vormgeven van de therapeutische relatie en het therapeutisch proces leent zich er goed voor om je er steeds subtieler in te ontwikkelen en in te bekwamen

Relevante fasen van het gedragstherapeutisch proces

Deze cursus richt zich op de casusconceptualisatie, functie en betekenisanalyse van de therapeutische relatie en de behandelfase bij ernstiger psychopathologie, zoals persoonlijkheidsstoornissen.

Doelgroep

Gedragstherapeuten (in opleiding ) met ervaring met langerdurende psychotherapie, klinisch psychologen (i.o), psychotherapeuten (i.o) .

Varianten:

Deze cursus kan zowel door cursisten met een K&J (adolescenten) als met eenV&O werksetting worden gevolgd; de interactie tussen de ervaring van de verschillende cursisten wordt als verrijkend gezien. Afhankelijk van de werksetting worden de literatuur (zie

literatuurlijst) en opdrachten tijdens de bijeenkomsten en huiswerkopdrachten na de bijeenkomst aan de setting aangepast

Doel

Doel van de cursus is dat de cursist, handvaten en vaardigheden aanleert om als persoon met meer zelfvertrouwen, durf en inzicht de therapeutische relatie vorm te kunnen geven. Hij of zij zal een casusconceptualisatie kunnen maken van de therapeutische relatie. Hij of zij zal op attitudeniveau interventies kunnen inzetten. Hij of zij zal oefenen met het hanteren van conflicten en weerstand in de behandeling. Hij of zij zal meer inzicht krijgen in zijn eigen valkuilen, grenzen en mogelijkheden in de therapeutische relatie.

Werkwijze

In de bijeenkomsten: Literatuurbespreking, PPT-presentaties, rollenspelen, videomateriaal (ervaren therapeuten aan het werk)
Voor de bijeenkomsten: lezen literatuur en voorbereiding van een aantal discussiepunten per bijeenkomst, alsmede aangegeven huiswerk (maximaal 1 dag) van te voren opsturen aan zielsbelang@icloud.com (verplicht).

Toetsing
Entree-toets:
Het gaat hier om een educatieve toets, die vooral als aanknopingspunt kan dienen voor leerdoelen voor de cursus: neem een video mee naar de eerste bijeenkomst van 10 minuten waarin je de therapeutische relatie bij iemand met persoonlijkheidsproblematiek probeert vorm te geven in je therapeutische houding. Formuleer ook een feedback-vraag.
We gaan de video’s op de eerste bijeenkomst(en) bekijken.

Eindtoets:

Theorie: op de laatste bijeenkomst krijgt iedereen een vraag over de literatuur (begrippen/ definities/principes) en hoe die toe te passen op een praktijkvoorbeeld, en moet een ieder ook nog een losse-eindjes vraag stellen, over aspecten die nog onvoldoende aan bod zijn gekomen. Wanneer op beiden voldoende is gereageerd, is aan de toetsers voldaan.

Video van 10 minuten met een interventie op het niveau van de therapeutische relatie om tot een corrigerende emotionele ervaring te komen bij de client op de laatste bijeenkomst te presenteren waarop feedback van de docent en medecursisten volgt. De feedback heeft betrekking op de toepassing van de geleerde vaardigheden in de praktijk.

Studiebelasting

50 lesuren, 50 uur zelfstudie

Aanwezigheid: volgens VgcT regels 90% verplicht, vervangende opdracht verplicht, bij 80% geen certificaat.

Herkansing

Er is de mogelijkheid tot herkansing door inlevering van een nieuwe videoband waarin de feedback is verwerkt en die wordt beoordeeld.

Verplichte literatuur (aanvullende literatuur wordt beschikbaar gesteld)

Voor allen:
De therapeutische relatie – Anton Hafkenscheid, de Tijdstroom, 2014
Voor K&J:
Loose, C.;Graaf,P.;Zarbock,G. – Schematherapie met kinderen en jongeren, Amsterdam: Nieuwezijds, 2015, ISBN: 9789057124198
Southam-Gerow, M.A. – Emotieregulatie bij kinderen en adolescenten, Amsterdam: Hogrefe, 2014, ISBN: 97809079729876
Voor V&O:
Arntz, A, Jacob, G. – Schematherapie – een praktische handleiding, Amsterdam: Nieuwezijds, 2012, ISBN 9789057123542
Berking, M. – Emotieregulatie, training voor psychotherapeuten, klinisch psychologen en psychiaters, Houten: Bohn, Stafleu en van Loghum, 2017, ISBN: 9789036814102