Wat is symbiosetrauma?
Een complex begrip: letterlijk betekent dit dat er een trauma is ontstaan tussen ouders en kind in de symbiose. Met als gevolg dat het kind de traumagevoelens overneemt van de ouder. De oorzaak is symbiosetrauma omdat het kind nooit geleerd heeft van zijn ouders onderscheid te maken tussen de gevoelens die van hemzelf zijn of van zijn ouders.
Wanneer één of beide ouders getraumatiseerd zijn, kan het kind niets anders dan zich ontwikkelen aan de opvoedingsstijl(en)van zijn getraumatiseerde ouder. Dat de opvoedingsstijl van ouders niet gezond is, en dit overdraagt aan zijn kinderen, is een onbewust proces.
Feitelijk betekent dit ook dat er weinig tot geen echte aandacht is voor de gevoelens en behoeftes van het kind. Wanneer ouders niet in staat zijn om hun eigen trauma’s te verwerken wordt dit afgesplitst en deze gevoelens worden geprojecteerd op hun kind. Dit kunnen behalve positieve ook gevoelens van onmacht, verdriet, woede, enz. zijn. Omdat het kind in de eerste levensfase als baby tot jong adolescent afhankelijk is van zijn ouders is de symbiose tussen hen van levensbelang. Een kind kan immers niet voor zichzelf zorgen, emotioneel niet maar concreet ook niet: een huis, voeding, warmte en liefde.
Dit zorgt ervoor dat een kind in een niet-veilige omgeving opgroeit. Een kind kan veiligheid ervaren als het gekoesterd en verzorgd wordt door hun ouders en erkend wordt in zijn behoeftes en gevoelens, zodat het kind vol vertrouwen zijn omgeving kan verkennen.
Wanneer ouders getraumatiseerd zijn, zien zij hun kinderen niet als een individu, maar als een onderdeel van hen. De ouders blijven -ook wanneer je volwassen bent- in symbiose met jou. Als volwassene kan je je alsnog bevrijden uit de symbiosetrauma, door middel van een opstelling waarbij je je verlangen als uitgangspunt neemt.
Wanneer is een traumaopstelling met het verlangen zinvol?
- als (één) van je ouders getraumatiseerd zijn
- dat je als gevolg hiervan zelf ook getraumatiseerd ben
- dat datgene waar je naar verlangt, niet verwezenlijkt kan worden, omdat er sprake is van innerlijke blokkades
Kenmerken van symbiosetrauma:
- het kind splits in zijn hulpeloosheid en onmacht zijn gevoelens af: zijn angsten, woede, pijn, vertwijfeling en zijn innerlijke behoefte over het feit dat hij door zijn moeder niet gezien en geliefd wordt. De pijn die het kind voelt afgewezen te worden door de moeder is een zeer diepe en ondraaglijke pijn voor het kind.
- het kind ontwikkelt als gevolg hiervan overlevingsstrategiëen: het kind ervaart zichzelf als niet de moeite waard te zijn. Het kind geeft zichzelf de schuld ervan. Omdat ouders emotioneel of in concrete zin niet beschikbaar zijn voor het kind, ontwikkelt het gevoel dat het alleen maar op zichzelf kan vertrouwen. Het kind leert niet dat je om hulp mag vragen, maar dat je alles alleen moet oplossen.
- het ziet zijn ouders als hulpbehoevend en zwak en komt op grond daarvan in de rol terecht van levensredder en beschermer van zijn getraumatiseerde ouders. Het kind doet zich sterker en groter voor en kan zich ook verantwoordelijk voelen voor het gedrag van de ouder. In feite worden de rollen omgedraaid: het kind gedraagt zich als de volwassene en ziet zijn ouders als kinderen om voor te zorgen.
- aangezien het kind verlangend op zoek is naar het emotionele contact met zijn ouders, komt het onbewust in contact met de afgesplitste trauma-energie en gevoelens en neemt het kind dit in zich op. Voor het kind is het een natuurlijk ontwikkelproces dat het blootgesteld wordt aan de afgesplitste traumagevoelens van ouders: zoals (onberekenbare) woedeaanvallen, verdriet, angst, zwaarte en leegte. Het kind dat opgroeit in een getraumatiseerd gezin ervaart dat deze gevoelens normaal zijn. M.a.w. het kind komt niet in contact met een gezonde opvoedingsstijl en hechting en neemt dit mee zijn weg naar volwassenheid.
- een innerlijke chaos van gevoelens, zoals paniek, faalangst, fobiëen, enz.
- omdat gevoelens bepalend zijn voor de ontwikkeling van het kind om een eigen identiteit te ontwikkelen, raakt een kind in verwarring over wie hij zelf is.
Het gevolg hiervan is, doordat het kind de traumagevoelens van ouders overnemen, in wezen ook de identiteit van hen overneemt, die de eigen identiteit van het kind overschaduwt en de eigen identiteitsontwikkeling blokkeert. De hechtingsrelatie met veelal de moeder wordt daardoor een verstrikte relatie. Bij een dergelijke relatie is het niet duidelijk waar de grens ligt tussen het moeder en kind. Veel gevoelens van het kind zijn een kopie van zijn getraumatiseerde moeder of vader. Een leeftijdsadequate losmakingsproces uit de symbiotische relatie met moeder wordt daardoor ernstig belemmerd.
Wil je een afspraak maken voor een opstelling met het verlangen, klik op: Individuele consult IoPT
Wil je meer lezen over dit onderwerp? Klik op: actuele boekenlijst
